Zeytinyağının kalitesini anlamak için sadece bazı fiziksel özelliklerine bakmak yeterli değildir. Genellikle zeytinyağı koyu yeşilse ya da kokusu keskinse gerçek zeytinyağı olduğu düşünülür. Ancak zeytinyağının rengi sarıdan yeşile değişik renklerde olabilir, kokusu ise yetiştiği yörenin toprak yapısına göre değişebilir.

Zeytinyağının kalitesini belirleyen temel faktörler şunlardır; iklim ve toprak tipi, hasat zamanı, ideal asit oranı, yağ çıkarma şartları, depolama yöntemi, ev içi muhafaza şartları. “Hakiki zeytinyağı buzdolabında donar” zeytinyağı ile ilgili yaygın olarak kabul edilen yanlışlardandır. Zeytinyağı buzdolabında donar. Ancak donması saf zeytinyağı olduğunu göstermesi açısından yeterli bir kriter değildir. Hangi sıcaklıkta donacağı ise zeytinyağının yapısına göre değişebilir. Zeytinyağını tuz ruhu ile karıştırıp rengini gözlemlemek ya da su ile karıştırıp ayrışmasını beklemek gibi yöntemler de yağın hakikiliğini ölçmede kullanılmaz.

Hangi zeytinyağının gerçek olduğunu anlamak için pek çok farklı yöntem mevcuttur Ancak bu yöntemler tek başına yağınızın saf zeytinyağı olduğunu göstermesi açısından yeterli bir kriter değildir. ¨Hakiki zeytinyağı nasıl anlaşılır?¨ sorusunun en doğru cevabını verebilmek için laboratuvarlarda zeytinyağının kimyasal analizlerinin gerçekleştirilmesi gerekir. Gelelim size sunabileceğimiz 5 pratik yönteme: Donma Testi: Yağınız 0 ile -6 derecede donuyor ve kristalleşiyorsa bu yağ gerçektir. Bir kısmı donanmış ve ayrışmış ise katkı maddeleri olduğundan şüphe edebilirsiniz.

Not: Buzlukta en az 60 dakika bekletin.

Su Testi: Oda sıcaklığında olan bir bardak suyun içerisine az miktarda yağ ekleyin, yağ baloncuklar çıkarıyor ve su yüzeyine doğru ilerliyorsa ve öylece kalıyorsa gerçektir. Farklı maddeler ya da yağlar karıştırılmış zeytinyağı, bir süre sonra suya karışır ve yüzeyde dairesel hareketler yapar.

Tuz Ruhu Testi: Bir çay bardağının yarısı kadar zeytinyağının içerisine tuz ruhu ekleyin. Renk değişimi olmuyor ve bütünleşme olmuyorsa zeytinyağı hakikidir.

Tadım testi: Gerçek zeytinyağı doğrudan içildiğinde geniz yakar. Bu his midenizde devam etmez.

Koku testi: Gerçek zeytinyağında meyvemsi kokular aramalısınız. Aramolar burnunuza gelmeli.